Wieś Mutěnice powstała w XIV wieku, założona przez Templariuszy, który w pobliskich Čejkovicach mieli swój zamek. Ten fragment Moraw znany jest z winnic, które w dużej mierze zakładali właśnie pobożni rycerze (czy też waleczni mnisi). Z czasem Mutěnice rozrosły się do rozmiarów miasteczka, mają swoja stacje kolejową, mają mała destylarnię, a przede wszystkim – aż 500 winiarskich piwnic. Każda z nich należy do prywatnego winiarza, który ma płachetko winnicy, ale potrafi z niego wycisnąć po kilka odmian winorośli na wina białe i czerwone, niektórzy też próbują sił z winami musującymi, choć ich jakość jest jak na razie amatorska. Poza winogronami hodują gruszki i morele, z których wypalają destylaty. Pnące się ku górze białe domki mają nie tylko piwnice, ale też miejsce na małą prasę. Cały proces winifikacji odbywa się zwykle w kamiennym wnętrzu, w skąpym oświetleniu i na ciasnej powierzchni. W mniej więcej co piątym domku winiarza oferowane są noclegi, infrastruktura turystyczna jest jednak słaba.

Na obrzeżach miasta Strážnice na Morawach znajduje się duży skansen architektury ludowej, przedstawiający życie morawskiej wsi w XIX wieku. Podzielony tematycznie na siedem części, przedstawia m.in. rzemiosło, rybołówstwo, handel, życie religijne i kulturalne wsi. Sektor E skansenu poświecony jest wyłącznie winiarstwu, które od wieków stanowi ważna część kultury agrarnej Moraw. Przeniesiono tu winiarnie i piwnice z gmin: Veletin, Vrbice, Prušánky i Blatnice. Na wzgórzu pielęgnowana jest mała winnica, a zaraz obok – uprawy chmielu, gdyż główny administracyjny i restauracyjny budynek na terenie skansenu, to dawny browar.

W miasteczku Čejkovice na Morawach zachowały się stare piwnice – Templářské sklepy – z XIII wieku. Około 1248 roku Templariusze wznieśli tu twierdzę, założyli winnice i zbudowali piwnice na składy win. Dzisiaj wciąż zachowanych jest ok. 650 m podziemnych korytarzy, a w starych beczkach przechowywanych jest tu ok. 350 tys. l win oraz wiele starych flasz, w tym z prywatnych kolekcji. Firma Templářské sklepy ma łącznie 100 ha winnic i rocznie produkuje ok. 6 mln l win spokojnych i musujących z odmian m.in.: tramin, moravian muskat, neuburg, pinot noir, frankovka, cabernet sauvignon czy modry portugal.

Kilka kilometrów za Strážnice, w wiosce Petrov, są słynne winiarskie piwnice. Zaczęto je budować w XV wieku, drążone w ziemi, wyłożone gliną. Jest tu idealna temperatura do przechowywania win. Ciągną się od drogi do niewielkiego pagórka. Większość w biało-błękitnych barwach, typowych dla Moraw, z ornamentami roślinnymi, ptasimi. Niestety, zwykle czynne są jedna lub dwie piwniczki, pozostałe są puste, a nawet jeżeli mają właściciela, to otwiera podwoje tylko na specjalne uroczystości. Szkoda, bo to unikatowe dziedzictwo kultury. Niby podobnych piwniczek na Morawach są tysiące, ale te – położone za miasteczkiem – mają szczególny urok, jakby to były domki wesołych Hobbitów. Tylko trzeba tchnąć w nie na nowo życie, w każdej powinny czekać na spragnionych wędrowców zimne morawskie wina.

Destylarnia powstała w 2000 roku na przedmieściach miasteczka Boršice u Blatnice. To firma rodzinna, założycielami są Marcela i Josef Žufánek oraz ich synowie: Martin, Josef i Jan. Dziadek zaczynał destylować nielegalnie, najstarsze śliwowice w ich „archiwum” pochodzą jeszcze z lat 50. – Z bratem jesteśmy pierwszym pokoleniem, które destyluje legalnie – mówi Martin Žufánek. W Irmie zajmuje się ziołami, jego są receptury ginów, wermutu, a zwłaszcza wielokrotnie nagradzanych absyntów. Alkohole Žufánka obecne są w najlepszych barach i restauracjach w Czechach i na Słowacji.

W wiosce Vlčnov, jakieś 15 minut drogi od Uherské Hradiště, jest świetne muzeum destylacji ludowej, czyli mówiąc wprost – bimbrownictwa. Muzeum powstało w 2010 roku, żeby pokazać tradycje regionalnego wyrobu śliwowicy i innych destylatów owocowych, z czego Morawy słyną od wieków. Tradycje destylacji owoców podobno sięgają tu przełomu XIII/XIV wieku, wiedza o destylacji przyszła przez Austrię z Włoch. W XVII stuleciu nadano przywilej propinacji i destylacji tylko dla czeskiej szlachty. W 1835 roku, w ramach CK Monarchii, Morawy uzyskały prawo do destylacji bez opodatkowania 56 l alkoholu owocowego o mocy 50% w tych gospodarstwach, gdzie były owocowe sady. Inne regiony nie miały takiego przywileju, w rezultacie liczby destylarni na Morawach w XIX wieku nie sposób zliczyć.

W dniach 9-10 września w Uherské Hradiště odbyło się święto młodego wina, burčaka – Slovacke Slavnosti Vina. Wystawiło się ponad trzydzieści winnic z regionu. Burčak na Morawach jest niezwykle lubiany, to wino na święto zbiorów, sezonowe, krótkotrwałe, orzeźwiające, soczyste. Czerwone pełne jest skórek winogron, białe pieni się drożdżami. Fermentowane krótko – od kilku dni, do dwóch tygodni, nie przekracza mocy 7%. Nalewane z beczki, gasi pragnienie, rozbudza pragnienie, bo chce się go więcej. Słodkie, niezależnie od tego czy robione z winogron muscatu czy z müller thurgau. Świetnie eksponuje aromaty szczepu (no może gdyby nie tak wyraźny smak drożdży). Na stoiskach winiarzy za kubeczek 200 ml burčaka płaciło się 15-20 koron. Były też gotowe wina gronowe i owocowe (znakomite z czarnej porzeczki). Były wyroby regionalne – wypieki, sery, kiełbasy i inne mięsiwa. Na placu Masarykovo namesti ustawiono scenę, występowały zespoły regionalne, także w kościołach odbywały się koncerty. Podobne imprezy w dniach 9-10 września odbywały się w wielu winiarskich miastach regionu. Burčak to radość, to początek czegoś nowego i zapowiedź czegoś lepszego.

Polska zajmuje piąte miejsce w rankingu FIFA, Kazachstan miejsce 105. Czyli, wyszliśmy na Stadion Narodowy w Warszawie bić nie tyle słabszego, co słabego. Tak to jednak nie wyglądało. Wygraliśmy 3:0, ale to było wymęczone zwycięstwo. Powodów do optymizmu jest trochę, bo prowadzimy w grupie, wciąż z przewagą trzech punktów nad Danią i Czarnogórą. Ale gadanie o rehabilitacji za mecz z Danią to wierutne bzdury. Jak piaty bije stopiątego, to co to za rehabilitacja? Po prostu zadanie wykonane. powinien był go powalić w pierwszej rundzie, tymczasem namęczył się i napocił, czyli z kondycją coś nie tak.

14 września w klubie Kulturhauz (Toruń, ul. Poniatowskiego 5/2) zagra rzadko widywany na scenie Janusz Reichel – bard, poeta, kontestator, niegdyś związany z grupą Zima. Start godz. 20.30, wstęp 10 zł.