Z dniem dzisiejszym zamykam Leksykon alkoholi na stronie Xenna.com.pl i zapraszam wszystkich czytelników na stronę Spirits.com.pl, gdzie temat jest szerzej kontynuowany, a leksykon stał się częścią działu Alkohole dnia. Tylko tam tez wszystkie starsze posty są aktualizowane. Strona Xenna będzie teraz poświęcona głównie moim książkom i spotkaniom autorskim.

młody jabłkowy destylat zestawiony z wodą destylowaną, produkt firmy Christian Drouin, słynącej z wielokrotnie nagradzanych kalwadosów. Bardzo rześki, czysty, przyjemny, jabłkowy aromat. W ustach trunek w pierwszej chwili wydaje się być gryzący, ale po chwili rozlewa się przyjemną słodyczą. Moc – 40%.

nowa mieszana whisky angielskiej firmy Old St. Andrews, która zestawia szkockie destylaty i najczęściej butelkuje je w eleganckie flasze o kształcie kuli golfowej. Ta ma tradycyjną butelkę i pospolity smak – zdominowany przez zbożowy zacier i drożdże. Klasyczna młoda whisky, także w nosie jest bardzo dużo zatartego ziarna i właściwie niewiele więcej, w tle nuta wanilii. Moc – 40%.

tequila stworzona przez Don Diego de Orozco, na eleganckim satynowym szkle butelki w okienku jest jeździec w sombrero, el charro, czyli meksykański odpowiednik kowboja. Pod tą marka sprzedawane są trzy tequile typu mixto (mieszanka odmian agawy): Silver, Gold, Reposado i trzy w 100% ze szlachetnej błękitnej odmiany: Blanco, Reposado i Añejo, a także napój alkoholowy ready-to-drink w puszce – El Charro Mix (z gazowanym napojem grapefruitowym o mocy 5,8%). Najlepsza, El Charro Añejo, to tequila, która spędziła dwa lata w beczkach po koniaku, które dały jej bardzo nietypowy dla meksykańskiego trunku aromat – słodki, delikatny, z nutą rodzynek. W ustach miód, bita śmietana, w finiszu wanilia i dostojne ciepło koniaku. Absolutnie niezwykła.

wprowadzona w 2014 roku nowa smakowa wódka CEDC o smaku gorzko-słodkim. W nosie aromat cynamonu i dębiny, w ustach wyczuć można m.in. smak mięty, trawy żubrowej, pieczonych jabłek. Bardziej udana od wprowadzonej w 2012 roku Żubrówki Palonej. Moc – 37,5%.

amerykański gin, który w stylu przypomina holenderski genever, robiony zresztą według starej holenderskiej receptury zawartej w XIX wiecznej książce „The Practical Distiller”. Chief Gowanus powstaje w New York Distilling Company a na etykiecie jako miejsce produkcji podano New-Netherland, co dodatkowo podkreśla związki z Holandią. Trunek robiony jest na bazie dwukrotnie destylowanego w tradycyjnych alembikach żytniego alkoholu, z którego powstaje też rye whiskey. Maceracja trwa trzy miesiące, a dodane składniki to jagody jałowca i chmiel odmiany Cluster, która do USA przywędrowała właśnie z Holandii. W smaku Chief Gowanus jest bardzo słodowy, słodki, z nutą ciemnego piwa, jałowiec jest mało intensywny. Moc – 44%.

wyjątkowo udany likier, będący mieszanką eau-de-vie de poire (z gruszek rosnących w Alpach Południowych) i koniaku. Bardzo przyjemny gruszkowy aromat z nutą wanilii, w ustach słodki, ale jednocześnie dystyngowany, świetny do deserów. Moc – 30%, producent: Distilleries et Domaines de Provence.

wspaniały ziołowy likier, o wyraźnym aromacie tymianku i majeranku, również nuta lukrecji, nieco przypomina w smaku żółte Chartreuse. Choć to nowość, ale doskonale wpisuje się w wielowiekową tradycję ziołowych likierów klasztornych. Bardziej gorzki niż słodki, ale nie bitter, dobry jako digestif. Trzy zioła (producent nie podaje dokładnego składu) macerowane są w spirytusie melasowym. Moc – 40%.

grappa firmy Zanin, dostępna w trzech wersjach: niestarzona oraz leżakujące 18 i 25 miesięcy w małych dębowych beczkach. Jest to grappa mieszana o mocy 41,5%, złożona z destylatów z wytłoków czterech odmian winogron: merlot, cabernet, amarone i prosecco. Aromat jest słodko-trawiasty, w ustach trochę lukrecji, dużo słodyczy i dużo przyjemności. Niezwykle udana młoda mieszana grappa. Leżakowane mają wyraźny wpływ drewna, w aromacie pojawia się dużo wanilii, w ustach słodycz i lukrecja. Firma oferuje także bitter Grappa Cavallina Bianca Chinata (35%), to likier na bazie grappy i przypraw korzennych oraz ziół, m.in. kory chininy. Aromat piernikowy – goździki, cynamon, wanilia, w ustach gorzko-słodkie, finisz przyjemnie gorzki, niemal piołunowy, przypomina likiery typu amaro. Dobre jako aperitif do podawania z lodem i pomarańczą, ale też solo jako digestif.

destylat powstaje przy okazji produkcji win chianti, z wytłoków winogron. Często opatrzone są dodatkowym oznaczeniem apelacyjnym, np. Grappa de Vinacce di Chiantiu Rufina. Wykorzystywane szczepy winogron to: sangiovese, canaiolo, trebbiano Toscano i malvasia del Chianti. Powstaje grappa średnio aromatyczna, dobrze pasująca do starzenia w dębie, świeża ma aromat siana, miodu czy skórek zielonych jabłek. Producenci marki to m.in.: Villa Mazzolini, Villa Rillago, Bottega Cipriani, Castiglioni i inni.

szkocka destylarnia whisky, założona w 1833 roku przez George’a Connella przy źródle wody Blairgar Burn. Przynależy do regionu Highland, wzniesiona jest na wzgórzu Dumgoyne niedaleko miejscowości Strathblane, w pobliżu jeziora Loch Lomond. Region ten słynął z bimbrownictwa i w miejscu późniejszej legalnej gorzelni już w XVIII wieku pędzono whisky. George Connell na potrzeby swojego zakładu zaadoptował wcześniejszą prymitywną destylarnię znaną jako Burnfoot Distillery. W 1861 roku zmieniono nazwę na Glenguin Distillery, a dopiero w 1906 roku na Glengoyne. Od 1876 roku właścicielami zakładu byli bracia Lang. Dopiero w 1965 roku rodzinny biznes Langów przejęła firma Robertson and Baxter. Zwiększono wówczas liczbę alembików z dwóch do trzech. W kwietniu 2003 roku gorzelnię przejęła za 7,2 mln funtów Ian Macleod Distillers Ltd., stając się właścicielem marek Glengoyne Single Malt i Langs Blended Whisky. Glengoyne stosuje bardzo powolny proces destylacji, tylko 4-5 l destylatu spływa z alembików na minutę. Rocznie produkowanych jest tu 1,1 mln l whisky. Większość destylatów dojrzewa w beczkach po sherry, finiszowanie odbywa się zwykle w beczkach po sherry oloroso. Efektem jest bardzo słodki i delikatny styl whisky Glengoyne. Glengoyne butelkuje szeroką gamę swoich whisky: 10-, 12-, 15-, 16-, 18, 19-, 21-, 24-, 25-, 32-, 35- i 37-letnie, niektórych w wersji cask strength. Dostepne są także edycje rocznikowe, m.in.: 1972, 1987, 1997 oraz specjalne, np. 16-letnie whisky finiszowane w beczkach po winach sziraz czy madera, 12-letka z beczek z europejskiego dębu, 13-latka z beczek z amerykańskiego dębu czy The Teapot Dram z pierwszy raz napełnionych beczek po sherry. Gorzelnia jest otwarta dla zwiedzających.

klasyczna irlandzka whisky, będąca mieszanką destylatu ze słodowanego i niesłodowanego jęczmienia. Moim zdaniem jedna z ciekawszych nowości na irlandzkim rynku, bardzo owocowa, słodka, ale też dymna, wyczuć można pieczone w ognisku jabłka, także kandyzowane skórki pomarańczy. Wprowadzona na rynek w 2010 roku przez Writers Tears Whiskey Ltd. Moc – 40%.

marka armaniaku, firmę założył w 1934 roku Henri Abel Sempé. Należy do nich 20 ha upraw winogron w regionie Ténerèze, są to szczepy: ugni blanc, colombard i piquepoult, skupują też winogrona szczepu baco. Młode eau-de-vie na dwa lata trafia do beczek z nowego dębu, a potem alkohol przelewany jest do starszych beczek. Piwnice ulokowane są w miejscowości Villeneuve-de-Marsan. Najstarsze rocznikowe armaniaki oferowane przez Sempé pochodzą z 1930 roku. Oferta obejmuje edycje rocznikowe oraz trunki kupażowane leżakujące od trzech do ponad piętnastu lat: Gourde Basquaise, Fine Bouteille Saint-Pierre, Milady, Flacon Cubique, Réserve Du Sénateur Sempe, Bouteille Lune XO, a także likiery: Bocaux De Fruits À L’armagnac, Liqueur Coup De Foudre czy La Belle Sandrine.

mieszana szkocka whisky firmy Hepburn & Ross z Glasgow, produkowana od 1936 roku do 70. XX wieku jako whisky klasy de luxe o  mocy 40%, a w latach 80. z mocą 43%. Mieszanka spędzała jakiś czas w beczkach po sherry, co wówczas było rzadkością. Dostępna była także w luksusowej wersji jako whisky 22-letnia, sprzedawana w ceramicznych flaszach (43%) oraz jako 12-letnia Red Hackle Reserve (43%) i 5-letnia (40%). W XXI wieku wypuszczono limitowaną edycję 600 butelek tego blendu z mocą 40%. Oryginalna miała apteczny aromat, smak wytrawny, ciężka, jodowa, przywodząca skojarzenia z płynem Lugola.

kuriozum, czeska whisky oferowana jako sześcioletni malt, w rzeczywistości będąca mieszanką rodzimych destylatów słodowych, zbożowych i winogronowych, w smaku zdominowana przez brandy, aromat rodzynkowy. Produkowana do 2005 roku w destylarni Seliko Likérka Dolany, destylat pochodził natomiast z gorzelni Hanácké w Těšeticach. Seliko zbankrutowało, natomiast gorzelnia wciąż funkcjonuje, odkupiła od upadłej destylarni zapasy whisky i znaki towarowe, jednak zmieniły się czasy i oczekiwania konsumentów, więc jeśli King Barley powróci na rynek, to już raczej z inną recepturą. Była sprzedawana w kilku wersjach, także w pamiątkowych kamionkowych flaszach. Moc – 43%, znana także jako King Barleycorn.

wódkę Kantorowicz produkuje obecnie na licencji spadkobierców rodziny Kantorowicza, twórcy wódki Wyborowej, destylarnia Dębowa Polska. To luksusowa, wyrazista zbożowa wódka w starym stylu, o słodkim smaku ziaren, ale z nutką pieprznej goryczki.

włoski likier na bazie karczochów, bitter typu amaro. Robiony na bazie wina i destylatu przez firmę Garrone, podawany zarówno jako aperitif jak i digestif. W smaku słodko-gorzki, z nutą ziemisto-korzenną, lekki i orzeźwiający. Można też dodawać do drinków. Moc – 18,5%.

szwedzka wódka smakowa z segmentu ultra premium, wprowadzona na rynek w 2008 roku z myślą głównie o sklepach wolnocłowych. Obecnie marka należy do hinduskiego konglomeratu United Breweries, jej europejskim dystrybutorem jest Whyte & Mackay. Pięciokrotnie destylowana ze słodkiej pszenicy ozimej, z dodatkiem aromatów: fiołka, płatków róży, rosnącej dziko truskawki, mango i zielonego pieprzu, do jej zestawienia użyto wody ze skandynawskiego lodowca. Ma bladoróżową barwę, różany aromat, w ustach słodka, delikatna. Dla mnie jest zbyt aromatyczna, a jednocześnie zbyt eteryczna, przez co nadaje się właściwie tylko do niektórych koktajli z dodatkiem słodkich, owocowych likierów. Moc – 40%.

bardzo słodki walijski miodowy likier na bazie whisky, produkowany w latach 70. XX wieku przez firmę Hallgarten Liqueurs, znaną też z likieru Peter Hallgarten Royal Mint Chocolate Liqueur. Cān-y-Delyn to ciężki, lepki likier o mocy 35%, o bardzo intensywnym aromacie spadziowego miodu.

nie istniejąca już gorzelnia whisky z Montrose, działała w latach 1957-1992, w 2005 roku została zburzona. Produkowała zarówno whisky słodowe jak i zbożowe na potrzeby blendów. Powstała w starym budynku, w którym od 1781 roku funkcjonował browar Scottish & Newcastle. W 1957 roku budynek kupiła spółka Macnab Distilleries Ltd., której udziałowcem był Joseph W. Hobbs, właściciel Ben Nevis Distillery. W tym samym roku rozpoczęto w Lochside produkcję whisky, m.in. własnego blendu – Sandy Macnab (dziś właścicielem tej marki jest Pernod Ricard). W 1973 roku destylarnię Lochside przejęli Hiszpanie, firma Destilerías y Crianza del Whisky (DYC), a po nich właścicielem stała się Allied Domecq. Działały tu dwie pary alembików do whisky słodowej i kolumna do destylacji whisky zbożowej, której zaprzestano używać w 1973 roku. Destylaty słodowe dojrzewały wyłącznie w beczkach po bourbonie. Większość produkcji trafiała do Hiszpanii, gdzie była wykorzystywana do blendów DYC, poza tym produkowano wspomniany blend Sandy Macnab i dziesięcioletnią whisky single malt Lochside. Destylarnia została zamknięta w 1992 roku, wyburzona w 2005, dziś są tu domy mieszkalne. Dziś whisky z Lochside jest już bardzo trudno dostępna. Miałem okazję próbować rocznikową edycję butelkowaną przez Signatory – Vintage 1966. Była to limitowana edycja whisky 23-letniej, butelkowanej z mocą 43%. Wspaniały aromat likierowego wina, w ustach śmietanka, krem brule, sherry, finisz słodki, deserowy. Ten sam rocznik jest w ofercie firmy Gordon & Macphail w kilku wersjach (ceny 450-750 funtów). Dostępne są też edycja z lat 80., m.in. w kolekcjach: The Scotch Malt Whisky Society (SMWS), Berry Brothers & Rudd czy również Gordon & MacPhail. W wyspecjalizowanych sklepach wciąż też dostępna jest oryginalna Lochside Single Malt 10 YO w cenie 300 funtów.